Ülkemize 1930’larda ulaşan purizm, aslında işlevini tam olarak yansıtmayan bir stildir. Doğru bir uygulamanın tercih edilmesi gerektiğinde 1918’de yayınlanan Apres Le Cubism kitabını ele alabiliriz. Pürizm akımı olan bu akım, işin kolayına kaçmak, ilgisizlik ve güzellikten uzak bir şekilde farklı zevklerin ürünlerini ortaya çıkarmak şeklinde yayılmıştır.
Genelleşmiş ve statik değişmezliğin bir yansıması olan stilde, evrensellik esas alınmıştır. Yani bir küp herkes için bir küptür ama birincil form olarak en güzel şekiller bunlardır. Bu konuyla ilgili bazı bilinmesi gerekenler vardır:
- Arıtmacılık olarak bilinir ve 1930’larda sürrealist çalışmalarla dikkat çekmiştir
- Sanatın değişmezliğin ifadesi olması gerektiğini savunur
- Nesnelerin geometriye çevrilmiş halidir
- Gitarlar ve Şişeler isimli yapıt en önemli örnekler arasındadır.
Purizm Mimarisi
Mimaride purizm son derece basit bir şekilde işlenip anlatılabilir. Temeli geometri ve geometrik şekillerdir. Bunları kullanarak ortaya çıkarılan yapılar da doğal olarak sağlam bir temele oturulmuştur. Güzelliğin yalınlık ve saflıkla ortaya çıktığı bu akımlarda küpler, koniler, silindirler ve piramitler mimaride kullanılan en temel parçalardır.
Yalınlığın yoksunluk değil, saflık olduğunu ifade eden pürizm mimarisinde genelde uluslararası bir mimarlık akımının doğduğu görülmektedir. Bu yüzden sadeliğin öne çıktığı mimarilerde tercih edilen birçok stilin bu ana iskelet üzerine yerleştiği bilinmektedir. Amerika’da çok sayıda örneği bulunan bu yapıları, genelde modern mimaride görürüz. Mimar Sinan yapılarında pürizmin örnekleri bariz bir şekilde görülmektedir. Birçok iç mimar ülkemizi gezerek bu örneklerin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Modern Mimarinin Külleri
Modern mimarinin oldukça fazla örneğinin bulunduğu günümüzde, sadelikle ön plana çıkan purizm akımının gerçekleşmesini sağlayan çalışmalar hala devam ediyor. Abartıdan uzak sayfiye mekanlarının ortaya çıkmasını sağlayan bu örneklerle yapıların oldukça etkileyici bir doğallıkla üretilmesi mümkün oluyor.
Birbirinden şık mimari çalışmaların örneklerinden olarak dikkat çeken bu akım daire, silindir, kare, dikdörtgen ve piramit etkilerinin ortaya çıkmasını sağlayan çalışmaların yaşanmasını mevzu bahis etmektedir. Modern ve geleneksel mimarinin en popüler çizgileri aslında purik akımlardan geçer.
Günümüzde de birçok konuda kullandığımız bir felsefe vardır: “basit olan güzeldir” İşte pürizmin bakış açısı budur. Her şey basitken güzeldir. Bu eksik ya da özensiz olduğundan değil, fazlalıklardan arıtılmış olduğundan dolayı böyledir.